Dinhi sa Dakbayan sa Baybay, Among Gipanalipdan ang Among mga Kabataan

Mga kabataan nga misupak sa curfew on minors gisikop, gipalagda, gipasaad nga dili na mousab

HON. ERNESTO M. BUTAWAN, Sangguniang Panlungsod Member
Chairperson, SP Committee on Social Welfare and Poverty Alleviation

Hugtanon nga gipatuman dinhi sa dakbayan sa Baybay ang curfew on minors.

Pinasikad sa labing ulahing taho gikan ni City Social Welfare and Development Officer Loreta G. Malabanan, mikabat sa 137 ka mga kabataan ang ilang nadakpan nga naglatagaw pa dinhi sa dakbayan bisan kon lapas na sa alas diyes sa gabii, sukad kaniadtong Hulyo 18, 2016.  Nasayran nga pulos sila mga taga-Baybay hinungdan nga gihatod gilayon sila sa ilang tagsa-tagsa ka mga pamilya human sila gimaymayan sa mga tinugyanan sa CSWDO ‘ning dakbayan.

Angayang masayran nga naumol ang ordinansa mahitungod sa curfew on minors dinhi sa dakbayan sa Baybay kaniadto pang tuig 2009.  Segun pa ni Sangguniang Panlungsod Member, Hon. Ernesto Butawan, kinsa mao ang nangamahan niini, ila kining gituyo aron kapanalipdan ang mga kabataaan batok sa bisan unsang mga dili maayong panghitabo sa panahon sa kagabhion.

Hinuon, nalangan ang implementasyon niini tungod sa pagpatuman sa Akta Republika 9344 nga mas nailhan sa tawag nga Juvenile Justice and Welfare Act of 2006 diin gimando ang pagtukod og holding facility alang sa mga minors tungod kay dili man sila mahimong  ibalhog sa bilanggo-an.

Pinasikad sa City Ordinance No. 002, Series of 2009, kinahanglan nga wala nay mga kabataan nga nagpangidaron og ubos sa disi-otso anyos nga maglakaw-lakaw gikan sa alas diyes sa gabii hangtud sa alas cuatro sa kaadlawon dinhi sa dakbayn sa Baybay.

Nasayran nga mag-usa sa pagsikop sa mga mosupak nga mga kabataan ang mga tinugyanan sa City Social Welfare and Development Officer (CSWDO), ang kapulisan, ang mga ginsakopan sa Law Enforcement Action Group (LEAG), ang mga barangay officials ug ang mga barangay tanod.

Matud pa ni Hon. Butawan nga, “Kon ugaling adunay hikit-an nga menor de edad nga naglakaw-lakaw gikan sa alas diez sa gabii hangtud sa alas cuatro sa kaadlawon, ila kanang i-escort.  Ilang pangutan-on ang bata kon unsa’y iyang pangalan ug taga diin.  Kon masuta nga ang ilang panimalay duol ra kon diin siya gidakop, ihatod kana didto sa ilang panimalay.  Pero kon layo ang balay sa bata, dalhon anay siya sa holding facility sa social welfare ug adto siya pakatulgon.  Inig ka buntag ipatawag ang ginikanan ug turnover ang bata.”

Gipasabot usab ni Hon. Butawan nga bisan tuod kon wala gilatid sa nahisgotang ordinansa nga silotan ang mga ginikanan nga magpasagad sa ilang mga kabataan, anaa kini sa Presidential Decree 603 nga mas nailhan sa tawag nga Child Welfare Code. Nunot niini, sa dili pa i-turnover sa CSWDO ngadto sa mga ginikanan ang ilang mga kabataan, ila unang gipasabot ang mga ginikanan sa mamahimong linugdangan kon padayon nilang pasagdan ang ilang mga kabataan.

Sumala pa sa taho nga adunay lagdaan nga Intake Form ang mga kabataan nga madakpan isip timaan nga dili na sila mousab pa.  Lagdaan usab kini sa ilang mga ginikanan isip timaan nga dili na nila pasagdan nga maglatagaw ang ilang mga anak atol sa curfew hours.

Angayang mahibalo-an nga pinasikad sa curfew on minors ‘ning dakbayan, dili dakpon ang mga kabataan nga adunay kauban nga mga hingkod na ang panuigon. Apan kinahanglan nga ila kining ginikanan, kabanay o guardians. “Kon adunay makit-an nga batan-on nga adunay kauban nga dili niya kabanay, sukit-sukiton sa mga otoridad ang kauban niini tungod kay posibleng biktima sa child abuse ang maong bata,” dugang pa ni Hon. Butawan.

Gi-awhag usab ni Hon. Butawan nga dili modagan ang mga kabataan nga maatlan sa mga mananakop “Amo pud hangyo sa mga kabataan nga kon ugaling naa nay moduol ninyo nga social welfare o police o LEAG, dili mo angay mahadlok.  Dili mo angay modagan.  Kay kon modagan mo, nagpakita lamang kana nga kamo adunay dili maayo nga intensiyon nganong naglakaw-lakaw mo matag gabii.”

Samtang, aron pagseguro nga makabantay ang tanan nga mga katawhan nga curfew na, gi-awhag ni Hon. Butawan ang tanan nga mga barangay officials nga magbagting sa ilang tagsa-tagsa ka mga barangay kon alas diez na sa gabii. (Marissa Miguel Cano, City Information Officer III, Baybay City, Leyte)

###