News

Usa sa mga good governance practices sa Lokal nga Kagamhanan sa dakbayan sa Baybay mao ang pag-download sa pondo ngadto sa hingtungdan nga barangay alang sa ilang priority project.

Pinaagi niini, gawas nga masunod gayud ang nakabutang sa ilang plano, makatutok usab ang mga kawani sa City Engineering Office (CEO) ‘ning dakbayan sa mga priority projects usab sa Lokal nga Kagamhanan sa dakbayan sa Baybay.

Mao kini ang gitataw ni Baybay City Mayor Hon. Jose Carlos L. Cari atubangan sa mga Punong Barangay sa noventa y dos (92) ka mga barangay ‘ning dakbayan.

Matud pa ni Mayor Cari nga sa higayon nga napatik na ang priority project sa usa ka barangay sa Annual Investment Program (AIP) nga gi-aprobahan sa City Development Council (CDC), kinahanglan nga ila kining i-follow-up dayon didto sa CEO aron ikapatuman sa labing dali nga panahon.

Samtang, sa higayon nga ila nang madawat ang pondo alang sa ilang priority project, kinahanglan nga ila dasyon kining i-implement tungod kay kinahanglan nga ma-liquidate sa barangay ang pondo nga ilang nadawat sulod sa duha (2) ka tuig. Kini aron subli silang makadawat og pondo gikan sa Baybay City LGU alang sa uban pa nilang mga priority projects nga dili kayang pundohan ginamit ang National Tax Allocation (NTA) sa barangay, nga mas nailhan sa tawag nga Internal Revenue Allotment (IRA).

Angayang masayran nga gisugdan ni Mayor Cari ang pag-download sa pondo sa mga barangay projects ngadto sa hingtungdan nga mga barangay kaniadtong tuig 2019. Iyang nakita nga epektibo kini nga pamaagi tungod kay daghan ang mga proyekto nga nahuman sa gikatakdang panahon ug napuslan na sa mga molupyo sa ilang barangay.

Matud pa ni Mayor Cari nga dako usab ang gikatabang sa gipahigayon nga surprise monitoring ni City Accountant Jay Austero ngadto sa mga barangay tungod kay madasig ang mga barangay officials nga humanon gayud ang proyekto sa gikatakdang panahon.

Lakip sa mga nakadawat og financial assistance gikan sa Baybay City LGU kagahapon (Nobyembre 9, 2022) kining mosunod nga mga barangay: 1) BARANGAY SAN ISIDRO – FA for the Construction/Concreting of Barangay Road Hinubigon (Hanging Bridge) = P370,000.00; 2) POBLACION ZONE 19 – FA for the Improvement of Barangay Hall, Construction/Rehabilitation of the Tanod Outpost = P650,000.00; 3) POBLACION ZONE 6 – FA for the Improvement of Barangay Hall, Construction/Rehabilitation of Tanod Outpost = P200,000.00; 4) BARANGAY CANDADAM – FA for the Construction of Pathways & Construction of Open Canal at Sitio Ligaya = P1,500,000.00; 5) BARANGAY SAN AGUSTIN – FA as Livelihood Project on Rice & Feeds of the San Agustin Vendors Association = P150,000.00; 6) BARANGAY MAYBOG – FA for Improvement of Water System & Construction of Waiting Shed = PP500,000.00; 7) BARANGAY COGON – FA for Completion of Health Center Extension, Construction of Waiting Shed = P520,000.00; 8) BARANGAY SAPA – FA for Construction of Waiting Shed, Construction Pathways and Construction of Drainage Canal = P450,000.00; 9) BARANGAY LINTA-ON – FA for the Construction of Comfort Rooms at the Barangay Gym & Construction of Daycare Center = P550,000.00; 10) BARANGAY GABAS – FA for Improvement of Health Center & Construction of Waiting Shed = P450,000.00; ug 11) BARANGAY BANAHAO – FA for Improvement of Barangay Health Center & Concreting of Pathways = P650,000.00

Malaomon si Mayor Cari nga masugdan gilayon ang implementasyon sa nahigsotang mga proyekto aron mapahimuslan gilayon kini sa mga molupyo sa ilang barangay ug sa uban pang mga molupyo sa dakbayan sa Baybay. (Marissa M. Cano, City Information Officer, Baybay City, Leyte)

###

“Kon wala ‘ni nga mga programa, sayon ra g’yud ninyo ang pagbalik sa paggamit og iligal nga druga. Kay ang usa ka adik, inig mata sa buntag mogamit na pud. Pero kamo, naningkamot ‘mo nga makalikay na niini kay naa ‘mi ug naa ang inyong mga minahal sa kinabuhi nga nagsuporta ug nagpangga ninyo.”

Mao kini ang gipalanog ni Baybay City Mayor Hon. Jose Carlos L. Cari atol sa iyang inspirational message sa gipahigayon nga Recognition Rites and Re-integration program of Balay Silangan and Community-based Drug Rehabilitation Program (CBDRP) nga gipahigayon karong adlawa (Nobyembre 7, 2022) didto sa Binaybayon Convention Center sa Barangay Hibunawan ‘ning dakbayan.

Matud pa ni Mayor Cari nga tinuig nga gigahinan og pondo sa Sangguniang Panlungsod ang mga Anti-Illegal Drugs Program sa siyudad sa Baybay, namalit sa gikinahanglan nga mga butang, ug nagsuweldo og mga tawo aron makabalik ang mga drug surrenderers sa ilang tagsa-tagsa ka mga pamilya ug sa komunidad nga ilang gipuy-an.

Gibutyag usab ni Mayor Cari nga dako nga pondo ang gigahin sa Lokal nga Kagamhanan sa dakbayan sa Baybay karon alang sa skills training sa mga graduates sa Anti-Illegal Drugs Program sa dakbayan sa Baybay. “Tudlo-an mo og abilidad, tagaan pa ‘mo og allowance samtang nag-training, tagaan ‘sab mo og mga kagamitan, ug tagaan pa g’yud mo og puhunan,” dugang pani Mayor Cari ug naghugyaw angmga graduates niining maong kasayuran.

Angayang masayran nga sa pagka karon, ang Balay Silangan Drug Reformation Center pa lang sa dakbayan sa Baybay ang nag-operate nga Balay Silangan sa tibuok nga lalawigan sa Leyte. Regular usab ang pagpahigayon og CBDRP dinhi sa dakbayan sa Baybay uban sa panabang sa mga partner agencies and individuals ug siyento porsiyento usab ang suporta nga gihatag sa Baybay City LGU sa PNP-initiated Wellness and Recovery Program (WRP).

“Ingon niana ka-seryoso ang Anti-drug Abuse Program nato para sa mga drug surrenderers sa atong siyudad ug hinaut nga inyo gayud kining ipadayon kay mao kini ang makapadasig kanamo nga inyong mga local officials kon inyo gayud kining ipadayon ug makita sa uban ang resulta sa atong mga programa,” panapos ni Mayor Cari.

Si Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) Region 8 Regional Director Edgar T. Jubay, sa iyang kabahin, nagkanayon nga ang mga graduates sa mga susama niini nga mga programa ang nagsilbing inspirasyon sa mga law enrforment agencies nga sama sa PDEA tungod kay nagpamatuod lamang kini nga misalig sila sa mga programa sa gobyerno. Busa, malaomon siya nga wala nay mahisalaag pa kanila ug padayon na gayud nga molikay sa dili maayong bisyo.

Hinuon, gidayeg ni RD Jubay ang mga reformists tungod kay matud paniya nga ang usa nga labing mahinungdanon nga tipik sa kausaban sa ilang kinabuhi mao ang ilang pag-angkon sa sayop nga ilang nabuhat ug nga ila na kining gibasulan.

Sa katapusan, gipahalipayan ni Department of Health (DOH) Region 8 Assistant Regional Director  Rodolfo Antonio Albornoz ang Baybay City LGU gumikan sa multi-sectoral approach nga gihimo niini aron magmalampuson ang Anti-Illegal Drugs Program sa dakbayan sa Baybay.

Samtang sa mensahe ni DOH Region 8 Regional Director Exuperia Sabalberino nga gibasa ni ARD Albornoz, nagkanayon siya nga, “Today, we are celebrating not only the winning of the Baybay City LGU but also the success of the graduates. As products of the CBDRP and the Balay Silangan, you will re-enter our society as individuals reborn, as people who shed off the curse of drugs. It is said that we all make mistakes but they need not define us. We hope you rise above and use the lessons you have learned and the growth you have achieved in making the best version of yourselves.” (Marissa M. Cano, City Information Officer, Baybay City, Leyte)

###

Upat (4) ka mga Civil Society Organizations (CSOs) dinhi sa dakbayan sa Baybay ang moapil sa duha (2) ka adlaw nga Entreprenurial Boot Camp sa Technology Business Incubator (TBI) sa Visayas State University(VSU) Main Campus dinhi sa dakbayan sa Baybay karong Oktubre 26 ug 27 ‘ning tuiga.

Gilangkoban kini sa Bunga Women’s Association (BUWA), Masagana Rural Improvement Club (RIC) Producers Cooperative, Baybay Dairy Cooperative (BDC), ug sa Gabas Fisherfolks Association (GFA).

Mao kini ang gika-uyonan atol sa gipahigayon nga Screening of Selected Organizations for VSU Entrepreneurial Program kagahapon (Oktubre 24, 2022) sa Sangguniang Panlungsod (SP) Session Hall ‘ning dakbayan. Gipasi-ugdahan kining maong panagtigom sa SP Committee on Cooperatives, People’s Organizations (POs), Non-Government Organization (NGOs), and Associations nga gipangulohan ni SP Member Hon. Ramon Ronald Veloso.

Atol sa iyang pagpakigpulong, gipasabot ni SP Member Dr. Jose Bacusmo nga pinaagi sa TBI, bansay-bansayon ang mga CSOs kon unsaon nga mahimong malambuon nga patigayon o business ang ilang kasamtangang livelihood o kapanginabuhi-an. “Sa Entrepreneurial Boot Camp, i-develop ang pagka-negosyante sa usa ka tawo o organisasyon. Tudlo-an ang mga participants kabahin sa bar code, sa packaging, nutritional facts, ug kon unsaon nga mahimong presentable ang ilang mga produkto aron makasulod kini sa dagko nga mga merkado,” dugang pa ni Hon. Bacusmo.

Midugang sa pagpasabot si Hon. Bacusmo nga usa sa mga angayan nga usbon sa mga organisasyon ‘ning dakbayan mao ang ilang panglantaw diin kuntento na sila nga mokita ug ginagmay aron makadugang sa galastuhan sa ilang pamailya matag adlaw, “Tungod niini, wala nila makita ang kahigayonan nga mahimong usa ka dako nga negosyo ang ilang mga produkto.”

Gibutyag usab ni Hon. Bacusmo nga bisan ang Department of Science and Technology (DOST) naka-amgo sa ilang kakulangan tungod kay naka-focus man sila sa output sama sa research and training ug wala kaayo nila mahatagi og pagtagad ang outcome o resulta sa mga pagtuon ug mga pagbansay-bansay nga ilang gipahigayon.

Sa iyang kabahin nagkanayon si SP Member Carmen L. Cari nga dako kaayo ang pasalamat sa Baybay City LGU ngadto kang Hon. Bacusmo, kanhi Presidente sa VSU,  tungod kay gisalig gayud sa VSU ngadto sa Baybay City LGU ang ilang teknolohiya nga Baybay Delights nga mas nailhan na karon nga Vacuum Fried Jackfruit. “Magdala gayud ako niini kon may biyahe ko ug maoy akong ipangregalo kay lamian kaayo sila.  Kulang lang g’yud ‘ta sa production mao nga medyo mahal  pa ‘ni karon,” dugang pa ni Hon. Cari.

Samtang, nagkanayon si SP Member Romulo Alcala nga kinahanglan na gayud nga ilisdan ang packaging sa RiceMo Curls aron mas maanindot kini nga tan-awon ug mahimong mas himalitan. Apan matud pa ni Hon. Cari nga nahimong inila ug himalitan ang RiseMo Curls tungod kay nutritiuous kini nga pagkaon ug gigamit sa mga feeding programs sa mga iskuwelahan ug sa mga Local Government Units (LGUs), bisan kon dili kaayo nindot ang ilang packaging.

Nunot niini, gitataw ni Hon. Bacusmo nga mas maanindot pa unya ang produkto niining upat ka mga CSOs human sila maka-apil sa duha (2) ka adlaw nga Entrepreneurial Boot Camp sa VSU. (Marissa M. Cano, City Information Officer, Baybay City, Leyte)

###

Duha (2) ka mga umahan dinhi sa dakbayan sa Baybay ang Good Agricultural Practices (GAP) certified na sa pagka karon. Gilangkoban kini sa Mazo’s Farm nga gipanag-iya ni Romeo Mazo Sr., 2019 Gawad Saka Outstanding Vegetable Farmer Awardee ug labing una nga umahan nga na-GAP Certified dinhi sa Rehiyoin Otso kaniadtong tuig 2015, nga anaa mahimutang sa Barangay Hibunawan ‘ning dakbayan; ug sa Uy Integrated Farms sa Barangay Imelda nga gipanag-iya ni Marlon Uy.

Mao kini ang gibutyag ni City Agriculturist Ms. Mora Abarquez kinsa nagkanayon nga unom (6) pa ka mga umahan ang gi-inspeksiyon nilang Bureau of Plant Industry (BPI) Central Office PhilGAP Inspector Mikko J. Facturan, Food Safety Focal Person Randy Dante ug Marilyn Ritaga sa Department of Agriculture Regional Field Office 8 (DA-RFO 8) sa dakbayan sa Tacloban.

Gilangkoban kini sa umahan nilang Elisa Serano ug Jovan Nayre sa Barangay Gabas, Albert Rosillo sa Barangay Kilim, William Albero ug Helen Rebecca sa Barangay Gabas, ug Leonila Cajes sa Barangay Gacat.

Matud pa ni City Administrator Atty. Florante A. Cayunda Jr., nalipay niining maong balita si Baybay City Mayor Hon. Jose Carlos L. Cari hinungdan nga buot niyang ikapasabot ngadto sa kadaghanan ang bentaha sa pagkaon og mga GAP-certified nga mga produkto sa uma.

Tungod niini, gibutyag usab ni Atty. Cayunda nga nagplano si Mayor Cari nga magbutang og GAP-Certified Products Stall sulod sa Baybay City Public Market agi’g pagpaila niining mga safe and healthy foods ngadto sa mga mamalitay.

Matud pa niya nga nagkanayon si Mayor Cari nga mahimong magbutang usab didto og mga basahon kabahin sa kon unsa man ang Good Agricultural Practices (GAP) ug kon unsa man ang bentaha sa pagpalit sa mga produkto gikan sa mga GAP-Certified Farms dinhi sa dakbayan sa Baybay.

Angayang masayran nga sa gipahigayon nga interview uban ni Science Research Assistant Ms. Ana Lea Layola sa Australian Center for International Agricultural Research (ACIAR) GAP Project sa Visayas State University (VSU), iyang gibutyag nga aduna silay kinse (15) ka mga farmer-cooperators karon dinhi sa dakbayan sa Baybay ug maoy tumong sa ACIAR GAPProject Management nga sa dili pa mahuman ang ilang proyekto, madeklara na nga GAP certified ang umahan sa tanan nilang mga farmer-cooperators.

Gibutyag usab niya nga tumong sa ACIAR GAP Project nga ma-edukar ang mga mag-uuma ug ma-link ngadto sa institutional markets hinungdan nga nagbaligya na karon og mga GAP-certified Farm Products didto sa Robinsons Ormoc si Jessie Abenoja sa Barangay Monterico ‘ning dakbayan.

Matud pa ni Layola nga ubos sa ACIAR GAP Project, ilang gitudlo-an ang mga mag-uuma sa mga rekomendadong pamaagi sa pag-andam sa uma, pagtanom, pagbutang og abono ug ilabi na sa paggamit ug pestisidyo, ingon man usab sa mga post production activities sama sa packaging, weighing, sorting ug sa paghatud sa mga produkto ngadto sa merkado aron maseguro nga luwas o safe and healthy nga pagkaon ang mga produkto sa uma. (Marissa M. Cano, City Information Officer, Baybay City, Leyte)

###

Gipahigayon kagahapon(Oktubre 14, 2022) ang graduation ceremonies sa ika-upat nga batch sa  mga Baybayanon nga gipa-ubos sa Training on Fish Processing and Value Added Fishery Products uban sa mga tinugyanan sa Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR Region 8).

Didto kini gipahigayon sa Barangay Ciabu ‘ning dakbayan diin gipahigayon usab ang Tilapia Harvest Festival isip tipik sa Aqua-based Business School with Gender and Climate Change Perspective (ABS-GCCP).

Angayang masayran nga ang ABS-GCCP usa ka season-long training diin gitudlo-an ang mga partisipante sa mga gimbuhaton nga angayan nilang masayran sa Tilapia Culture in Ponds sama sa paghimo og fishpond, sa pagpakaon sa mga tilapia fingerlings hangtud nga managko na kini, sa hustong pamaagi sa pag-harvest ingon man usab sa pagproseso sa tilapia ngadto sa nagkadaiyang mga produkto.

Gilangkoban kini sa Tilapia Fish Nuggets, Tilapia Fish Crackers, Tilapia Fish Kropek, ug uban pa nga magsilbi unyang dugang tinubdan sa kapanginabuhi-an, ilabi na sa mga kababayen-an sa ilang tagsa-tagsa ka mga barangay.

Atol sa iyang pagpakigpulong mipadayag sa iyang kalipay si Vice Mayor Atty. Ernesto M. Butawan nga kababayen-an ang kasagaran sa mga mi-graduate sa ABS-GCCP kay nagpasabot kini nga buot nila nga makatabang sa ilang kapanginabuhian.

Matud pa niya nga maoy tumong ni Baybay City Mayor Hon. Jose Carlos L. Cari nga pinaagi sa mga programa ug proyekto nga gipatuman sa Lokal nga Kagamhanan sa dakbayan sa Baybay, katabangan nga molambo ang kapanginabuhi-an sa mga Baybayanon, pinaagi sa pagtinabangay sa tanan.

Nunot niini, gipadayag usab ni Atty. Butawan ang panglantaw nilang Mayor Cari, Congressman Carl Nicolas Cari, ug sa tibuok nga Konseho sa dakbayan sa Baybay nga magmalahutayon kining maong mga kapanginabuhian diin motabang ang Baybay City LGU aron sila makasugod apan kinahanglan nga maghipos sila og kuwarta gikan sa ilang halin atoll sa first cropping nga ilang magamit sa mosunod nga mga cropping.

Sa iyang kabahin nagkanayon si City Administrator Atty. Florante Cayunda Jr. nga gipa-abot usab ni Congressman Cari ang iyang siyento porsiyento nga suporta sa mga programa nga gipatuman sa Baybay City LGU ug nga andam siyang mosuporta sa panginahanglanon sa mga mag-uuma ug mga mananagat ‘ning dakbayan.

Samtang, taliwala sa kakulian sa iyang panglawas, mitambong sa maong kalihokan si Sangguniang Panlungsod Member Dr. Jose Bacusmo kinsa nalipay nga gidapit siya sa maong kalihokan tungod kay matud pa niya nga, “Nagsige og tubo ang populasyon sa atong dakbayan apan nagkagamay ang isda sa atong kadagatan. Kaniadto manghatag pa og isda ang mga mananagat inig dunggo nila sa lapyahan apan karon wala na kay nagnihit na man ang isda. Dinhi, nako nakita ang solusyon nga kinahanglan nga i-culture nato ang isda ug padaghanon. Atong sagupon ang konsepto nga from hunting to farming aron makapahulay ug makadaghan usab ang mga isda sa kadagatan.”

Angayang masayran nga gitambungan usab ang maong kalihokan nilang SP Secretary Atty. Vivian Vidallon, City Agriculturist Ms. Mora Abarquez, Fisheries In-Charge Ms. Ruben Marcado Jr., ug Consultants Ms. Elena Siddiqui ug Z Jose Tabudlong. (Marissa M. Cano, City Information Officer, Baybay City, Leyte)

###

“Nagkahiusa ‘ta nga gusto natong mahimong resilient ang atong mga katawhan, ang ilang panginabuhi, ang atong mga barangay, ang ekonomiya sa atong dakbayan ug uban pa. Pero, sa usa lang ka agi sa bagyo, sa landslide, sa linog o sab aha, mawala ang tanan. So, dapat RISK REDUCTION ang atong tutukan sa atong Disaster Risk Reduction and Management (DRRM).”

Mao kini ang gipanalog ni Baybay City Mayor Hon. Jose Carlos L. Cari atol sa gipahigayon nga Capacity Development Formulation sa mga Department Heads ug Section Heads sa Lokal nga Kagamhanan sa dakbayan sa Baybay dili pa lamang dugay.

Matud pa ni Mayor Cari nga bisan si Office of Civil Defense (OCD) Region 8 Regional Director Lord Byron Torrecarion nakadayeg sa kaandam sa Baybay City LGU sa pagrespondi sa panahon sa katalagman tungod kay pipila pa lang ka oras human moigo ang bagyong Agaton, anaa na sa kadalanan ang Clearing Team aron pagseguro nga accessible kini sa tanan. Dali ra usab nga nakatukod sa Operations Center ang dakbayan sa Baybay tungod kay nakahan-ay na man ang mga teams sa City Disaster Risk Reduction and Management Council (CDRRMC) ‘ning dakbayan.

Busa nagkanayon si Mayor Cari nga kinahanglan nga mas tutukan karon sa City Disaster Risk Reductin and Management Office (CDRRMO) ang RISK REDUCTION.

Nunot niini, nagpadayon ang paghimo sa Five Year Barangay Disaster Risk Reduction and Management Plan (BDRRMP) sa mga kabarangayan ‘ning dakbayan sa Baybay diin gibahin sa upat (4) ka distrito ang 92 ka mga barangay sa dakbayan sa Baybay.

Gipasi-ugdahan ang maong planning-workshop sa CDRRMO ug sa Department of the Interior and Local Government (DILG) ‘ning dakbayan didto sa Conference Room, Binaybayon Convention Center, Diversion Road, Baybay City.

Matud pa ni CDRRMO Engr. Rhyse Austero nga gihatagan og dako nga pagtagad sa ilang mga plano karon ang mga epekto sa climate change tungod kay nasinati na man sa dakbayan sa Baybay, sa miaging lima ka tuig, ang epekto sa makusog nga mga bagyo gumikan sa climate change. Hinuon, gitataw ni Engr. Austero nga gihatagan usab og dakong pagtagad sa mga BDRRM Plan ang mga man-made emergencies gumikan sa urbanization ug sa pagdaghan sa economic activities sa dakbayan karon.

Gipasabot usab ni Engr. Austero nga ang gihimo nga BDRRM Plan sa barangay ang maggiya kanila aron pagseguro sa zero casualty sa panahon sa katalagman [inaagi sa pagpahiluna sa mga prevention and mitigation measures, ingon man usab sa dali nga pagbangon sa mga molupyo sa barangay pinaagi sa mga timely response, recovery and rehabilitation measures. (Marissa M. Cano, City Information Officer, Baybay City, Leyte)

###

Oktubre 30, 2022 ang deadline sa pagsumite sa Barangay Management Information System (BMIS) Data sa noventa y dos (92) ka mga barangay sa dakbayan sa Baybay ngadto sa City Planning and Development Office (CPDO).

Mao kini ang gibutyag ni CPDO Staff Ms. Ma. Lilibeth Brezo, usa sa mga BMIS In-Charge ‘ning dakbayan kinsa nagkanayon nga human na nag-training ang mga encoders sa Poblacion ug East District Barangays ‘ning dakbayan, samtang ugma (Oktubre12) ipahigayon ang training sa mga encoders sa South District Barangays ug sa Oktubre 13 (Huwebes) usab ipahigayon ang training alang sa mga encoders sa North District Barangays.

Matud pa ni Brezo nga ilang gituyo ang pagpahigayon sa nahisgotang pagbansay-bansay tungod kay adunay pipilaka mga barangay nga bag-o ang encoder, duna ‘say pipila ka mga encoders nga naglisod sa pagtubag sa pipila ka mga pangutana sa bag-ong BMIS Software.

Samtang, gibutyag ni Gender and Development (GAD) Office Staff, Ms. Lily May Bantilan, ang sagad nga gikalibgan sa mga encoders. Gilangkoban kini sa extended family, extension ug solo parent.

Matud pa ni Bantilan nga gi-consider nga extended family ang anak nga naminyo apan mitipon og puyo sa iyang ginikanan ug mitipon og kaon kanila. Kini nagpasabot nga usa ra sila ka pamilya.

Ang pulong nga extension, sa laing bahin, adunay kalambigitan sa balay mismo. Kon naminyo ang anak ug naghimo og extension o gisumpayan ang balay sa ilang ginikanan, apan aduna sila’y kaugalingon nga kan-anan ug katulganan, gi-consider sa BMIS nga duha sila ka bulag nga households.

DCIM107MEDIADJI_0774.JPG

Ang ikatulo nga sagad nga malibgan sa mga BMIS Encoders mao ang kabahin sa solo parent.

Gipasabot ni Bantilan, ang ikaduha nga BMIS In-Charge ‘ning dakbayan, nga maisip lang nga solo parent ang usa ka babaye nga gipa-angkan apan walay gidawat nga sustento gikan sa amahan sa iyang anak ug siya ra ang nagbuhi sa bata. “Ang biyuda usab nga menor de edad pa ang mga anak, maisip nga solo parent. Apan kon dagko na ang iyang mga anak ug nagtrabaho na, dili na siya matawag nga solo parent,” dugang pa ni Bantilan.

Angayang masayran nga sa tanan nga mga Local Government Units (LGUs) nga misagop sa BMIS nga gi-introduce sa Barangay Integrated Development Approach in Nutrition Improvement (BIDANI) sa Visayas State University (VSU), ang dakbayan sa Baybay ra ang milahutay ug nagmalampuson sa paggamit sa BMIS Data sa paghimo og mga plano alang sa kalambo-an sa mga molupyo niini.

Nasayran nga gigamit usab sa Baybay City LGU ang BMIS Data sa pag-ila sa mga recipients sa Food Resiliency Program niini.

Pinaagi usab sa BMIS Data, dali ra kaayong nasabtan kon kinsa ang mga primary ug secondary close contact sa mga nagpositibo sa COVID-19 hinungdan nga napugngan gayud ang pagkaylap niini. Tungod niini, na-feature ang Baybay City sa tulumanon Barangay Cuatro sa Philippine Television (PTV) ingon man usab sa DZMM.

Nasayran nga gigamit usab ang BMIS Data sa paghimo sa Barangay ID sa dakbayan sa Baybay ug sa paghiusa sa mga pamilya nga dugay nang wala nagkita.

Nunot niini, gi-awhag ni Baybay City Mayor Hon. Jose Carlos L. Cari ang nagkadaiyang mga buhatan sa Lokal nga Kagamhanan sa dakbayan sa Baybay nga gamiton usab ang BMIS Data sa bisan unsang pamaagi aron maseguro nga haum sa ilang mga target clientele ang mga programa ug mga proyekto nga ilang ipatuman. (Marissa M. Cano, City Information Officer, Baybay City, Leyte)

###

“Anaa pa sa City IATF-MEID ang responsibilidad kon unsa man ugaling ang mahitabo sa sitwasyon sa COVID-19 dinhi sa dakbayan sa Baybay kay gilugwayan man ni President Ferdinand Marcos Jr. ang State of Health Emergency kutob sa Disyembre 31 ‘ning tuiga.”

Mao kini ang gitataw ni Baybay City Mayor Hon. Jose Carlos L. Cari atol sa panagtigom sa mga ginsakopan sa City Inter-Agency Task Force on the Management of Emerging Infectious Diseases (City IATF-MEID) karong adlawa, Oktubre 10, 2022.

Nunot niini, gi-awhag ni Mayor Cari ang mga ginsakopan sa City IATF-MEID nga padayon nga hugtan ang pagpatuman sa mga health protocols sa ilang tagsa-tagsa ka mga buhatan ug mga kalihokan sama sa pagsul-ob og face mask sa mga indoor activities, ang paghugas o pag-sanitize sa mga kamot ug uban pa.

Hinuon, matud pa ni Mayor Cari nga kinahanglan gihapon nga mag-face mask ang mga senior citizens, persons with comorbidity ug uban pang mga vulnerable groups sama sa mga persons with disability, mga minor ug mga nagsabak bisan kon anaa sila sa mga outdoor areas, ilabi na kon daghan kaayo ang mga tawo sa nahisgotang lugar.

Atol sa presentation ni Medical Officer V, Dr. Jerome Profetana sa City Health Office (CHO) ‘ning dakbayan, iyang gitataw nga managsama ang sitwasyon sa COVID-19 sa Pilipinas ug sa ubang mga kanasuran, ingon man usab sa Region 8 ug sa dakbayan sa Baybay, “The trend is going down, but at a very low level and the death also remains very low.”

Apan gitataw usab ni Dr. Profetana nga bisan pa kon nagka-ubos ang mga kaso sa COVID-19, dili ikalimod nga padayon kining mikatap sa nagkalain-lain nga mga lugar sa Pilipinas apan dili na kaayo paspas ang pagkaylap niini tungod kay taas man ang vaccination rate sa Pilipinas (93%), “Thus, we will continue the vaccination because this is the only way to have protection against the virus.”

Nagkanayon si Dr. Profetana nga wala nakab-ot sa nasud ang target nga 90% vaccination rate sa mga senior citizens hinungdan sa paglugway sa State of Health Emergency hangtud sa katapusan ‘ning tuiga.

Hinuon, gibutyag ni Dr. Profetana nga  mas taas ang vaccination rate sa dakbayan sa Baybay sa mga senior citizens (83%) apan wala usab makab-ot sa dakbayan sa Baybay ang target nga 90% vaccination rate sa mga senior citizens sa unang 100 days ni President Marcos. Matud pa niya nga gumikan kay padayon nga nagpasulabi ang ilang kahadlok sa bakuna ug sa mamahimong epekto niini kanila.

Tungod niini, nagka-uyon ang mga ginsakopan sa City IATF-MEID nga magpahigayon og IEC Campaign uban sa mga senior citizens nga wala pa gayud magpabakuna aron mapasabot sila sa mga bentaha sa pagpabakuna batok sa COVID-19. Kini tungod kay matud pa ni Dr. Profetana nga, “There is still a risk of people dying from COVID-19 because the most vulnerable groups are still unvaccinated.”

Sa laing bahin, kinahanglan nga moagi sa City IATF-MEID ang tanan nga mga kalihokan nga ipahigayon karong bulan sa Disyembre isip tipik sa pagsaulog sa tinuig nga pangilin sa dakbayan sa Baybay. Hinuon, naghimo og duha ka komite ang City IATF-MEID aron pagseguro nga masunod gihapon ang mga health protocols ug nga dili mahimong super spreader ang mga kalihokan nga ipahigayon atol sa fiesta celebration karong tuiga.

Matud pa ni Mayor Cari nga ang unang komite ang mohatag og mga rekomendasyon kon unsaon nga ikapahigayon nga hapsay ug luwas sa COVID-19 ang mga kalihokan, ang ikaduha nga komite usab ang mag-monitor aron pagseguro nga gisunod sa mga proponents ang mga rekomendasyon nga gihatag sa una nga komite. (Marissa M. Cano, City Information Officer, Baybay City, Leyte)

###

“Kini nga tulay ang mahimong instrumento para ma-develop kining atong area diri sa Sitio Todavia ug sa Sitio Cantihig dinhi sa Barangay Caridad. Busa, pasalamatan nato ang Sangguniang Panlungsod tungod kay gigahinan kini nila og pondo.”

Mao kini ang gibutyag ni Baybay City Mayor Hon. Jose Carlos L. Cari atol sa iyang pagpakigpulong sa dihang gipahigayon ang Blessing and Turnover of the Bridge and Costal Watch Tower sa nahigsotang barangay dili pa lamang dugay.

Nunot niini, gi-awhag ni Mayor Cari ang mga barangay officials ug mga molupyo sa Barangay Caridad nga ampingan ang maong tulay aron kini molahuaty og dugay.

Sa iyang pagpakigpulong nagkanayon si Punong Barangay Hon. Teresita C. Casoy nga dako ang ikatabang sa maong tulay, ilabi na sa mga katawhan nga maghatud sa ilang mga minahal sa kinabuhi ngadto sa ilang lubanganan. “Dugay na gayud namong gipangandoy kining maong tulay ug maayo ‘sab ang pagka-atol nga nahuman na ang tulay ug napabenditahan na usab kini tungod kay nagsingabot na man usab ang Adlaw sa mga Minatay. So, dili na maglisod pa sa pag-adto ang mga katawhan nga mobisita sa ilang mga mahal sa kinabuhi busa, salamat gayud kaayo,” dugang pa ni Hon. Casoy.

Sa iyang kabahin nagkanayon si Vice Mayor Atty. Ernesto M. Butawan nga mipakita lamang kini sa matang sa serbisyo sa mga local officials nga gipangulohan ni Mayor Cari ug sa Sangguniang Panlungsod ‘ning dakbayan, inubanan ni Congressman Carl Nicolas Cari, ang serbisyo nga walay gipili kay hasta ang mga patay gihatagan pa gihapon og bili.

Busa, matud pa ni Atty. Butawan nga angayan gayud nga pasalamatan ang mga locals officials ‘ning dakbayan gumikan sa ilang maalagaron nga pantan-aw sa mga katawhan ug sa paggamit sa mga buhis sa mga katawhan sa mga programa ug mga proyekto nga mapuslanon gayud alang sa mga katawhan.

Samtang atol sa maong kalihokan, gihatagan og Financial Assistance ni Mayor Cari ang mga Barangay Tanod, Barangay Health Workers, ug ang mga Bantay Dagat nga ilang magamit alang sa ilang mga panginahanglanon sa pagtuman sa ilang mga gimbuhaton sa barangay. Nasayran nga nakadawat usab og Financial Assistance ang barangay alang sa ilang galastuhan sa maong kalihokan.

Angayang masayran nga gitambungan ang Blessing of Bridge and Coastal Watch Station nilang Mayor Cari, Vice Mayor Butawan, SP Members Hon. Dominic Murillo, Hon. Ramon Ronald Veloso, Hon. Dr. Fulton Ike Arradaza, Hon. Jorge Rebucas, Hon. Filemon Avila ug Hon. Romulo Alcala; Liga ng mfa Barangay President Hon. Philip Siu, Sangguniang Kabataan (SK) Federation President Hon. Mark Michael Unlu-cay ug City Engr. Engr. Ranulfo Tagolgol. (Marissa M. Cano, City Information Officer, Baybay City, Leyte)

###